Beleidsontwikkeling - vertaling speerpunten in de begroting
Het gaat om de structurele voortzetting van speerpunten die tot dusverre uit het Investeringsfonds Impuls Ede betaald werden. Voor meer toelichting verwijzen wij u kortheidshalve naar hoofdstuk 3 van deze perspectiefnota.

Programma-aanpak stikstof (PAS)
Schone lucht is van belang voor de gezondheid en van belang voor het behoud van de natuur. De combinatie van de ontwikkelingen rondom het PAS en de opgave voor de verbetering van de luchtkwaliteit maakt een integrale aanpak voor verbetering van de luchtkwaliteit noodzakelijk. Door de combinatie van diverse wet- en regelgeving en bevoegdheden is een integrale aanpak echter niet vanzelfsprekend. Voor de gemeente Ede is een integrale aanpak van groot belang; we hebben hier immers veel natuur én veel economische activiteiten. Het is dus ook in ons belang om te helpen zoeken naar oplossingen en indien nodig het bouwen van een nieuwe instrumenten of aanpakken waarbij de belangen van natuur en gezondheid en het belang van de voortgang van lokale ruimtelijke plannen op de verschillende niveaus van het Rijk, de provincies en de gemeentes worden meegenomen. Om daarin een wezenlijke bijdrage te kunnen leveren is continuering van inzet noodzakelijk.
Voor verbetering luchtkwaliteit rondom veehouderijen was voor de jaren 2016 tot en met 2018 budget beschikbaar gesteld. Het restant uit 2018 ad € 80.000 is bij de Programmarekening 2018 via de resultaatbestemming overgeheveld naar 2019.

Omgevingsvisie landelijk gebied
In 2018 is gestart met de Omgevingsvisie Landelijk Gebied. Deze vormt samen met de Stadsvisie de voorloper van de Omgevingsvisie Ede. In het buitengebied zijn veel ontwikkelingen gaande, hetgeen uitgebreid in beeld is gebracht binnen het Programma Buitengebied de afgelopen jaren. Het is nu noodzakelijk om strategische doelen te formuleren om het buitengebied en haar kernen vitaal te houden. Daarbij heeft u de ambitie uitgesproken om zoveel als mogelijk te werken in de geest van de Omgevingswet. Het vergt veel omdat de materie abstracter is en tegelijkertijd veelal gevoeliger omdat er keuzes gemaakt moeten worden. Het instrument is nieuw voor alle stakeholders. De ambtelijke begeleiding is daardoor intensiever, ook vanwege het gewenste participatietraject en het experimenteren met methodes om tot een goed product te komen dat voldoende aansluit bij de Omgevingswet. Ondanks reeds beschikbaar gestelde middelen is nog € 0,1 miljoen nodig om het gewenste traject te doorlopen.

Visievorming Noordplein en Zuidplein
In het gebied rondom Station Ede-Wageningen zijn diverse ontwikkelingen in volle gang. Er wordt gewerkt aan de Spoorzone, aan de Kop van de Parkweg, aan het Enka-terrein, aan het WFC en de verkeerskundige maatregelen Parklaan en Emmatunnel. Voor al deze gebieden zijn visievormingstrajecten opgestart of al afgerond. Het Noordplein en een deel van het Zuidplein vallen niet binnen de scope van deze projecten, terwijl deze gebieden wel een directe relatie hebben met de genoemde projecten. Daarnaast komen er vanuit de samenleving ook vragen en initiatieven voor deze gebieden, waar we op dit moment geen antwoord op kunnen geven. Het gebied is in de stadsvisie benoemd als brandpunt met veel kansen om Ede op de kaart te zetten. Het is wenselijk om een visietraject op te starten voor deze gebieden waardoor handvatten beschikbaar komen om initiatieven te toetsen en om ervoor te zorgen dat er een goede aansluiting is met en op de genoemde projecten.

Minder beeldkwaliteitsplannen - werkzaamheden Commissie Ruimtelijke Kwaliteit
Ede werkt traditioneel veel met beeldkwaliteitsplannen. Dit betekent een extra toetsingskader ten opzichte van de minimale wettelijke welstandsverplichtingen. Door hier op een andere manier mee om te gaan moet dit leiden tot een kostenreductie, mede in relatie tot de werkzaamheden van de commissie Ruimtelijke Kwaliteit.

Efficiencykorting op de OddV
Het reduceren van kosten loopt via twee lijnen. Ten eerste wordt een generieke kritische blik op de begroting OddV als gezond ervaren. Sinds een aantal jaar na oprichting en overgang naar een nieuwe begrotingsopzet is geen sprake geweest van ‘efficiencykortingen’. Ten tweede hebben we mogelijkheid tot beïnvloeding door minder producten af te nemen die niet tot de wettelijke taken OddV behoren, of een lager kwaliteits- en dienstverleningsniveau te accepteren. Het bedrag van € 180.000 is ongeveer 3% van het geld dat Ede betaalt aan OddV.

Grondwaarde(sprong) bij plaatsing van windmolens
Windmolens worden geplaatst op gemeentelijke grond of gronden van derden. Zodra windmolens gebouwd worden, vindt er een substantiële waardesprong plaats van de grond waarop de molens gevestigd worden. Het is een uitdaging om rendement te halen uit die waardesprong.

Bredere uitnutting landschapsfonds
Het landschapsfonds is thans alleen gekoppeld aan functiewisselingen en van toepassing op een beperkt aantal plannen. Meer koppelingen leggen met plannen in het buitengebied leidt tot vrijspelen budget in de reguliere begroting.

Afvalstoffenheffing kostendekkend maken
De invoering van het betalen voor restafval in 2018 heeft bijgedragen aan een flinke afname van de hoeveelheid afval. Door lagere verwerkingskosten kon in 2018 de afvalstoffenheffing met 3% worden verminderd. In 2019 bleef de afvalstoffenheffing gelijk, ondanks een verhoging van de landelijke verbrandingsbelasting en verlaging van de bijdrage in de verwerking van PMD verpakkingen. De compensabele btw mag voor 100% worden toegerekend. Bij het product afval heeft de raad besloten deze  btw slechts deels toe te rekenen, waarmee het product afval voor enkel 87% kostendekkend was. Met deze perspectiefnota verhogen we de kostendekkendheid naar 90%. Tevens wordt onderzocht of de kosten van reiniging openbare ruimte (m.n. zwerfafval) in voldoende mate worden toegerekend aan het product afval.

Milieu-educatie onderbrengen in speerpunt biodiversiteit
Het budget voor milieu-educatie blijft bestaan. Het wordt alleen niet langer betaald uit een aparte begrotingspost uit de algemene middelen maar betaald uit budgetten die beschikbaar zijn gesteld voor biodiversiteit.

Meer gemaakte uren ten behoeve van bestemmingsplannen laten betalen
In het proces 'wijzigen bestemmingsplannen' maakt Ede relatief veel uren aan het begin van het proces. Als vervolgens een initiatiefnemer een voorgenomen plan niet doorzet, dan kost dit ons relatief veel geld in de vorm van uren arbeidsinzet. We zijn bezig om ons proces zodanig in te richten. Onze capaciteit willen we zodanig in gaan zetten, dat onze ureninzet leidt tot meer declarabele uren bij de aanvragers.

Ontwikkelingen en risico's die niet in een geldvraag zijn opgenomen
Tunnel nabij spoorwegovergang Kerkweg
Het college heeft, op verzoek van uw gemeenteraad, een quick scan uitgevoerd naar een variantenstudie voor een tunnel nabij de spoorwegovergang Kerkweg. Doel van een tunnel is het borgen van een goede wijk-wijk (auto)verbinding voor de ontsluiting en bereikbaarheid van de wijken ten noorden en zuiden van het spoor. De uitkomst van de quick scan is in mei toegestuurd aan de gemeenteraad. Per variant is de noodzakelijke investering en de jaarlijkse kapitaallast opgenomen. De investering van een eventuele tunnel liggen in de bandbreedte van € 8 tot € 14 miljoen. De jaarlijkse kosten behorende bij de verschillende opties liggen tussen de € 413.000 en € 723.000.

Besluitvorming over de realisatie van een tunnel hangt samen met andere projecten in de Spoorzone Ede. Voldoende duidelijkheid over de planning van de werkzaamheden en het benodigde krediet voor de nieuwe aanbesteding voor de OV-knoop, is belangrijk om tot goede besluitvorming te komen over een tunnel nabij de Kerkweg. Deze duidelijkheid is er naar verwachting medio 2020.

Digitaal Stelsel Omgevingswet
Landelijk is afgesproken is dat de VNG het beheer van het Digitale Stelsel Omgevingswet gaat uitvoeren. De gemeenten leveren hiervoor financiële bijdragen aan de VNG. Het is onderdeel van het verplichte deel van de Omgevingswet. In de budgetten voor de Implementatie van de Omgevingswet is hier rekening mee gehouden vanaf 1 januari 2021 (invoering wet). Rijk en VNG hebben de invoeringsdatum van het beheer een jaar naar voren gehaald. De exacte kosten voor 2020 zijn nog niet helder, er is geen reservering voor gedaan.

Heraanbesteding Spoorzone
Half oktober 2018 bleek dat de aanbieding van de gegadigde aannemer voor het grootste (spoorse) contract binnen het project Spoorzone Ede ruim boven het vastgestelde plafondbedrag lag. Hierdoor was de aanbieding ongeldig en diende de aanbestedingsprocedure te worden afgebroken. Vervolgens is onderzocht wat de mogelijke opties zijn voor het vervolg. Begin januari 2019 heeft het Bestuurlijk Overleg Spoorzone Ede als vervolgkoers besloten tot de optie ‘Opnieuw aanbesteden met een gewijzigde opdracht’.

De uitwerking leidt tot de constatering dat de vertragingskosten zich tussen de € 11 en € 17 miljoen bewegen en dat aan besparingsopties tot circa € 6 - 6,5 miljoen is te realiseren. Op grond van de samenwerkingsovereenkomst leidt dit tot een aanvullende gemeentelijk bijdrage tussen de € 1,5 en € 3,3 miljoen.

Sanering asbestdaken
Ede werkt in de regio samen met gemeenten en OddV aan een versnelling van dit saneringsproces conform de in 2018 opgestelde routekaart. Met besluitvorming door de Eerste Kamer op 4 juni 2019 is een nieuwe situatie ontstaan. Hij heeft het wetsvoorstel om asbestdaken per 2028 te verbieden verworpen.