Totaalbeeld

In onderstaande tabel komt het geldelijke gevolg van de sporen uit de vorige hoofdstukken samen in één totaal financieel beeld. We volstaan in dit hoofdstuk met een technische toelichting. De inhoudelijke toelichting is beschreven in de andere hoofdstukken. Per onderwerp uit de tabel ziet u de verwijzing naar het betreffende hoofdstuk. De meicirculaire van het Gemeentefonds is in de cijfers verwerkt.

In dit hoofdstuk komen we verder terug op het amendement ‘Reserves’ dat u bij de Programmarekening 2018 heeft aangenomen. Hierin vraagt u het college een voorstel te doen over de vulling van de nieuw ingestelde reserve sociaal domein.

Bijzonder is het tekort waarmee 2023 afsluit. In de beleidsontwikkelingen die volgen uit de inbedding van het Investeringsfonds in de reguliere begroting zit een incidenteel bedrag van € 0,4 miljoen. Het structurele tekort komt daarmee op € 2,1 miljoen. We spreken onze verwachting uit dat het Rijk de toegezegde extra bijdragen in de kosten jeugdzorg voor de jaren 2019 tot en met 2021 op zijn minst continueert. Het leidt tot de unieke situatie waarbij het Rijk de provinciale toezichthouder min of meer opdraagt om in te stemmen met deze onevenwichtigheid.

In de stand van de algemene reserve is rekening gehouden met een eenmalige storting van € 4,9 miljoen als gevolg van het eerder genoemde amendement. Mede hierdoor blijft de algemene reserve eind 2023 boven de bodem van € 10 miljoen.

U moet het verloop van de algemene reserve samen met het verloop van de exploitatiebegroting lezen in het licht van:

• ontwikkelingen die wij op de gemeente af zien komen maar die nog niet redelijkerwijze zijn te vertalen in geld;
• onzekerheden en risico’s in het verloop van de kosten van het sociaal domein en mogelijke compensatie vanuit het Rijk.  

Toelichting op vertrekpunt van de begroting

De perspectiefnota is het moment dat een jaarschijf wordt toegevoegd aan de bestaande begroting. De begroting van jaarschijf 2022 wordt gekopieerd naar 2023, onder correctie van incidentele budgetten. Onderstaande budgetten zijn eindig in 2022 en komen niet meer terug in 2023. Zo ontstaat het voordeel in de tabel van € 535.000 in 2023.

• OV Knoop Spoorzone   €   175.000
• Erfgoedbeleid   €    87.000
• Operatie Steenbreek   €   71.000
• Japanse Duizendknoop   €   200.000

Verder heeft u met de twee raadsbesluiten bewust een voorschot genomen op de nieuwe begroting, wegens het ontbreken van budgetten in de lopende begroting.

Toelichting op beschikbare ruimte uit reservering Bestuursakkoord
In de Programmabegroting 2019-2022 (p. 17) hebben we in programma 8 een reservering opgenomen met de omschrijving: ‘Nog niet alle ambities zijn op dit moment te kwantificeren. Om dit toch voortvarend op te kunnen pakken hebben wij vanaf 2020 een reservering opgenomen. Vanzelfsprekend leggen wij de uiteindelijke voorstellen aan u voor.’ In de nu voorliggende perspectiefnota zetten wij deze reservering in.

Algemene uitkering
De meicirculaire van het gemeentefonds is doorgerekend. Dit leidt per saldo tot een neerwaartse bijstelling van eerdere ramingen in onze begrotingsdocumenten volgens onderstaande tabel.

Voorschot sociaal domein
In ons Bestuursakkoord hebben we afgesproken om de (gedecentraliseerde) zorg binnen de beschikbaar gestelde middelen uit te voeren. In zowel de laatste programmabegroting als in deze perspectiefnota leggen wij voorstellen aan u voor om de opgelopen tekorten terug te dringen. Aangezien we de zorg voorop stellen, verwachten we dat dit niet eerder dan 2022 gerealiseerd wordt. De ontvangen tegemoetkoming van het Rijk is vooralsnog incidenteel voor de jaren 2019 tot en met 2021. In deze jaren is de bijdrage vanuit de algemene middelen aanzienlijk groter dan de ontvangen extra rijksgelden. De ontvangen rijksmiddelen zien we daarmee als (gedeeltelijke) compensatie van eerder toegevoegde algemene middelen.

Accres
Onder invloed van een vertraging in de rijksuitgaven en neerwaartse bijstelling van de indexering daalt de uitkering uit het gemeentefonds. Slechts ten dele kan dit worden opgevangen binnen onze reserveringen voor indexering.
Bij het aantreden van het huidige kabinet is een ambitieus Regeerakkoord opgesteld. De koppeling van het gemeentefonds aan de ontwikkeling van de rijksuitgaven (‘trap-op-trap-af’) leidde tot een omvangrijke toename van het accres. We zien inmiddels echter dat deze groei grotendeels is verdampt. Tegelijkertijd constateren we dat het kabinet volhardend is om voor tegenvallers en financiering van nieuwe taken te verwijzen naar dit accres uit het verleden. Dit blijft een punt van zorg.

In bijlage 4 vindt u een meer gedetailleerde uitwerking van deze tabel inclusief specificatie en toelichting op de
taakmutaties.